AVTOVAZ O‘zbekistonga yangi Iskra modeli bilan qaytishni rejalashtirmoqda

Yangi model qanday avtomobil va nima uchun rossiyalik ishlab chiqaruvchi O‘zbekiston bozorini tark etdi?

O‘zbekistonda "Lada" avtomobillarini ishlab chiqarish 2021-yil oktyabr oyida boshlangan. O‘sha paytda ADM Jizzakh zavodida Roodell kompaniyasi bilan hamkorlikda uchta model: Vesta, Largus va XRayning yirik uzelli yig‘ish (SKD) yo‘lga qo‘yilgan edi. 2022-yilning yoziga kelib to‘liq siklni ishga tushirish rejalashtirilgan, sexlar qurilishi boshlangan, yangi modellar uchun konveyerni ishga tushirish haqida gap-so‘zlar yuritilayotgan edi.

 Biroq, 2022-yil mart oyida joriy etilgan sanksiyalar tufayli butlovchi qismlar yetkazib berish to‘xtatilgani sababli AvtoVAZning Tolyattidagi asosiy liniyasi to‘xtab qoldi. Bu O‘zbekistondagi modellarni yig‘ishga ham ta’sir ko‘rsatdi. 2024-yil iyul oyida Lada Jizzaxda mavjud ehtiyot qismlardan oltita avtomobil ishlab chiqardi, ammo avgust oyida jarayon yana noma’lum muddatga to‘xtatib qo‘yildi.

Yangi Lada Iskra qanday avtomobil?

Avtomobil ishlab chiqarish 19-aprelda - birinchi "kopeyka" chiqarilishi boshlanganining 55 yilligi kuni boshlandi. Mashinalar Tolyattidagi zavodda yig‘ilmoqda va bu jarayonda 500 ga yaqin o‘zbekistonlik ishtirok etayotganini ta’kidlash lozim.

Rossiyada kadrlar yetishmasligi sababli 2023-yildayoq AVTOVAZ O‘zbekistondan mutaxassislarni taklif qilgan. Qabul Toshkent va boshqa yirik shaharlarda o‘tkazildi. Bugungi kunda o‘zbekistonliklar korxonaning turli sexlarida ishlab, kuzovlarni yig‘ish va agregatlarni o‘rnatishda qatnashmoqda.

Iskra ham o‘lchami, ham narxi bo‘yicha "Granta" va "Vesta" o‘rtasidagi oraliq bo‘g‘in sifatida joylashtirilgan. Rossiyada sotuvlar 20-iyuldan boshlanadi. Xaridorlarga kuzovning uchta turi taklif etiladi: sedan, universal va kross-universal. Ranglar palitrasi xilma-xil bo‘ladi: asosiy ranglardan tortib, qizil va to‘q sariq kabi yorqin ranglargacha.

Avtomobil ikkita benzinli dvigatel va uch xil karobka peredach bilan taqdim etiladi:

• 8 klapanli 1,6 litrlik (90 ot kuchi) 5 pog‘onali mexanik karobka o’rnatilgan;
• 16 klapanli 1,6 litrlik (106 ot kuchi)  6 pog‘onali mexanik yoki variatorlik karobka o’rnatilgan.

 Rossiyadagi minimal narx - 1,2 mln rubl yoki 15 ming AQSH dollari atrofida. Agar model O‘zbekistonda sotuvga chiqsa, yetkazib berish, bojxonadan o‘tkazish, yig‘imlar va soliqlarni hisobga olgan holda, narx yuqoriroq bo‘lishi shubhasiz.

Renault sanksiyalari va butlovchi qismlarning bir qismini yo‘qotganiga qaramay, muhandislar modelni moslashtirdilar. Hozir detallarning 90 foizi Rossiyada tayyorlanmoqda, qolgani do‘stona va neytral davlatlardan, masalan, Xitoydan keltirilmoqda. Bazada ikkita xavfsizlik yostiqchasi, ABS, ESP va ko‘tarilishda ishga tushirish yordamchisi mavjud.

Nima uchun Lada O‘zbekistonda qiyinchiliklarga duch kelishi mumkin?

Uch yil oldin mahalliy bozorda Lada faqat bitta kuchli raqobatchiga ega edi - milliy ishlab chiqaruvchi UzAutoning Chevrolet brendi. Uch yildan ortiq vaqt ichida vaziyat Xitoy brendlarining bozorga kirishi hisobiga o‘zgardi, BYD esa respublikada o‘z avtomobil zavodini ishga tushirishga ham ulgurdi. Xitoy kompaniyalari zamonaviy imkoniyatlarga ega elektromobillar va gibridlarni maqbul narxda taklif qilmoqda. Va bu endi ekzotika emas, balki ommaviy mahsulotga aylandi.

Lada benzinli dvigatellar va variatorlar bilan bozorni zabt etmoqchi bo‘lsa-da, o‘zbekistonliklar tobora ko‘proq elektr quvvatini afzal ko‘rmoqda. Demak, yangi "Iskra"ni O‘zbekistonda ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yilgan taqdirda ham Xitoy raqobatiga dosh berish oson bo‘lmaydi.